Proctologie
Mensen die kampen met inflammatoir darmlijden ondervinden vaker dan anderen klachten van de anus en de endeldarm. De anale aantasting kan vrij ernstig zijn en de levenskwaliteit danig verstoren. Proctologie behandelt deze aandoeningen.
Klachten
Patiënten met inflammatoir darmlijden kunnen last ondervinden ter hoogte van de aarsstreek. Die is niet eigen aan inflammatoir darmlijden, maar is het gevolg van frequente stoelgang en veelvuldig reinigen. De irritatie van de anus verdwijnt als de diarree is behandeld.
Daarnaast kan bij patiënten met de ziekte van Crohn en vooral colitis ulcerosa het laatste deel van de endeldarm tot het anaal kanaal ontsteken. De patiënt heeft dan symptomen zoals herhaaldelijke aandrang tot stoelgang maken, krampen in de anus en de endeldarm, bloed- en slijmverlies. Bij een ontsteking van slechts enkele centimeter volstaat soms een zetpil als behandeling.
Patiënten met de ziekte van Crohn kampen vaak ook met anale klachten eigen aan het ziektebeeld. Gedurende het ziekteverloop komen ze voor bij één op de vier tot zelfs één op de twee patiënten. Het gaat daarbij om:
- ulceraties of zweren: een ontsteking zoals die ook in de darm voorkomt, maar dan ter hoogte van de anus. Zo'n ontsteking kan pijnloos zijn maar ook heel veel last veroorzaken. Deze zweren zijn soms moeilijk te behandelen, maar op termijn – soms pas na jaren – genezen ze vaak spontaan.
- anale fistel: een gangetje tussen het anale kanaal of de endeldarm en de huid, dat een ontstoken klier met de huid verbindt. Daardoor kan zich een abces ontwikkelen rond de anus. Die ontsteking is heel pijnlijk en moet meestal operatief behandeld worden.
Bij de ziekte van Crohn zijn deze fistels vaak complex: ze hebben vertakkingen en zijn daardoor heel moeilijk volledig te behandelen. Door de nabijheid van de sluitspier is de operatie precisiewerk. Daarom wordt soms een seton of draad in de fistelgang gebracht die wordt dichtgeknoopt. Zo kan pus makkelijk afvloeien via de fistelgang en wordt nieuwe abcesvorming tegengegaan.
Soms wordt een anale fistel ook behandeld met biologicals (geneesmiddelen bestaande uit natuurlijke eiwitten.
Tot slot kan vooral bij de ziekte van Crohn een verminderde sluitspierfunctie optreden. Voorbeschikkende factoren daarvoor zijn herhaaldelijke ingrepen voor anale fistel of abces en vooral diarree. Daarom is de aanpak van diarree altijd de eerste stap bij wie moeilijk stoelgang kan ophouden.
Er is een grote verscheidenheid aan anale klachten bij patiënten met inflammatoir darmlijden, vooral bij de ziekte van Crohn. Toch is er meestal een behandeling voor de vaak heel vervelende problemen. In het UZ Gent werken de gastro-enterologen/proctologen en chirurgen nauw samen voor de behandeling van anale klachten.