Systeemsclerose (SSc) of sclerodermie is een zeldzame en chronische reumatische aandoening die ongeveer 1 op de 10.000 personen treft. De ziekte kan zich op verschillende manieren uiten. De ernst van de aandoening varieert sterk van persoon tot persoon, afhankelijk van welke organen aangetast zijn.
De ziekte begint meestal tussen het 30ste en 50ste levensjaar en komt iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De oorzaak is nog onbekend, maar vermoedelijk spelen omgevingsfactoren een uitlokkende rol bij mensen met een erfelijke voorbeschiktheid, bv. een auto-immuunziekte.
Fibrose
Door die chronische aandoening wordt het bindweefsel stugger (fibrose). Het bindweefsel bevindt zich in de huid en inwendige organen (hart, long, nier, maag- en darmstelsel) en zorgt voor steun en stevigheid van de weefsels.
Fenomeen van Raynaud
Systeemsclerose kan ook schade berokkenen aan de bloedvatwand van de kleinste bloedvaatjes van het lichaam (de capillairen). Daardoor kan het bloed niet meer goed doorstromen. Bij koude en stress kan dat leiden tot een verminderde bloeddoorstroming ter hoogte van handen, voeten, oren en neus. Ze worden eerst wit, dan blauw/paars en uiteindelijk rood. Dat heet het fenomeen van Raynaud.
Afweersysteem
Het afweersysteem, dat verantwoordelijk is voor de verdediging van ons organisme tegen alle mogelijke infecties, raakt ontregeld en gedraagt zich abnormaal. Zo kan het geen onderscheid meer maken tussen lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen. Het afweersysteem keert zich tegen het eigen lichaam en valt weefsels aan. Dat kenmerkt zich in het bloed door de aanmaak van systeemsclerosespecifieke antilichamen.