Het oor is het zintuigorgaan voor geluidswaarneming. In het oor worden geluidsgolven opgevangen, versterkt en omgezet naar elektrische prikkels. Die prikkels worden naar de hersenen gevoerd waar ze geïnterpreteerd worden zodat je ze kunt begrijpen. Het oor omvat naast het gehoororgaan ook het evenwichtsorgaan. Gehoor en evenwicht gaan hand in hand. Beide organen liggen in het hardste bot van het menselijke lichaam, het rotsbeen.
Gehoororgaan
Het oor bestaat uit drie delen:
- Het uitwendig oor met de oorschelp en de gehoorgang
- Het middenoor met het trommelvlies en de gehoorbeentjes
- Het binnenoor
Uitwendig oor
Het uitwendig oor vangt de geluidsgolven op en leidt die naar het trommelvlies. De geluidsgolven botsen tegen het trommelvlies waardoor het begint te trillen.
Middenoor
Het middenoor is een met lucht gevulde holte. Naast het trommelvlies zitten er ook drie gehoorbeentjes: de hamer, het aambeeld en de stijgbeugel. Wanneer het trommelvlies trilt, worden die trillingen doorgegeven aan de keten van gehoorbeentjes. Het middenoor leidt niet alleen de trillingen naar het binnenoor, maar versterkt ook het signaal. Via de stijgbeugel bereiken de geluidstrillingen het binnenoor.
Binnenoor
In het binnenoor of het slakkenhuis worden de trillingen omgezet naar een elektrisch signaal. Via de gehoorzenuw wordt dit elektrisch signaal naar de hersenen gestuurd.
Evenwichtsorgaan
Delen
In het evenwichtsorgaan onderscheiden we twee delen:
- Bovenaan zitten drie kanalen (A). Deze halfcirkelvormige booggangen staan loodrecht op elkaar. Ze worden geprikkeld door draaibewegingen in het hoofd, zoals ja-knikken en nee-schudden.
- Daaronder zitten twee bolvormige uitstulpingen (B), de otolietorganen (sacculus en utriculus). Deze zijn gevoelig voor kantelbewegingen van het hoofd.
Informatievergaring
Het evenwichtscentrum in de hersenen vergaart informatie vanuit drie bronnen:
- Via de ogen krijgen de hersenen een idee over hoe het lichaam zich situeert ten opzichte van de omgeving.
- De spanning in de spieren en gewrichten geeft informatie over hoe het lichaam beweegt of in welke houding het staat.
- De evenwichtsorganen in het linker- en rechterbinnenoor registreren elke beweging die het hoofd maakt in drie dimensies.
Functie
Het evenwichtsorgaan staat in voor ruimtelijke oriëntatie. Door samen te werken, zorgen de drie bronnen voor een stabiele blik en maken ze bewegen zonder te vallen mogelijk.
Evenwicht en ogen
Om de stabiele blik te verzekeren, staan de evenwichtsorganen in nauw contact met de oogspieren. Een prikkeling van het evenwichtsorgaan lokt in normale omstandigheden een typische oogbeweging uit. Onderzoekers kunnen het evenwichtsorgaan niet rechtstreeks bestuderen. Wanneer het geprikkeld wordt, bijvoorbeeld wanneer u op een traag draaiende stoel zit, onderzoeken ze daarom de oogbewegingen.