Door hartfalen kan het hart te verzwakt zijn om het bloed naar het lichaam te pompen en alle organen van zuurstof te voorzien. Een harttransplantatie kan dan noodzakelijk zijn.
Kandidaten voor een harttransplantatie worden op de wachtlijst voor harttransplantatie geplaatst als:
- het hartfalen zo ernstig is dat het de levenskwaliteit sterk verminderd
- geneesmiddelen of ingrepen geen oplossing meer bieden
- uit de evaluatieonderzoeken blijkt dat ze een goede kandidaat voor transplantatie zijn
Is de conditie van het hart niet goed genoeg om de tijd tot de transplantatie te overbruggen, dan wordt in afwachting een steunhart geïmplanteerd.
Evaluatieonderzoeken
Andere ziekten naast het hartfalen kunnen de transplantatie bemoeilijken of verhinderen. Daarom ondergaat elke kandidaat-ontvanger een uitgebreide reeks onderzoeken.
Tijdens een korte ziekenhuisopname, meestal van maandag tot vrijdag, wordt de kandidaat volledig onderzocht. We onderzoeken de werking van het hart, maar ook van alle andere organen. Verder peilen we naar elke vorm van verslaving. Regelmatig gebruik van alcohol, tabak of drugs moet worden gestopt.
Een screening voor harttransplantatie in het UZ Gent bestaat meestal uit volgende onderzoeken:
- bloed- en urineonderzoek en bepaling van de bloedgroep
- hart- en bloedvatenonderzoek:
- elektrocardiogram en 24-uur ritmemeting
- echografie van het hart
- echografie van de bloedvaten in de hals en benen
- onderzoek van de functie van het hart en meting van de druk in de longslagader via een katheterisatie
- fietsproef
- 6 minuten-wandeltest
- longonderzoek:
- longfunctieonderzoek
- foto van het hart en de longen (RX-thorax)
- onderzoek bij de huidspecialist
- bezoek aan de tandarts
- onderzoek van neus, keel en oren
- CT-scan van het volledige lichaam (PET-CT)
- maagonderzoek (gastroscopie)
- echo van de buikholte (echo abdomen)
- oogonderzoek
- gynaecologisch onderzoek bij vrouwelijke kandidaten
- urologisch onderzoek (blaas en prostaat) bij mannelijke kandidaten
- botmeting
- gesprek met de psycholoog en contact met de sociale dienst
Conclusie onderzoeken
Het multidisciplinaire Harttransplantatieteam bespreekt de resultaten van alle onderzoeken en evalueert ze volgens internationale richtlijnen.
- Als de onderzoeken bijkomende problemen aan het licht brengen, bijvoorbeeld een infectie, dan moeten die eerst worden opgelost.
- Wijzen de onderzoeken op aandoeningen of afwijkingen die het risico voor een harttransplantatie te groot maken of die de kans op een succesvolle transplantatie duidelijk verkleinen, dan geniet een verdere aanpak met medicatie de voorkeur.
Niet alle kandidaat-ontvangers komen dus in aanmerking voor een harttransplantatie.
Inschrijving op de wachtlijst
Zodra iemand in aanmerking komt voor een harttransplantatie, wordt hij op de wachtlijst geplaatst. Dat betekent dat alle noodzakelijke gegevens in de databank van Eurotransplant worden gebracht.
Eurotransplant houdt de wachtlijsten voor orgaandonaties bij en is tegelijk het meldpunt voor beschikbare donororganen. De organisatie is een samenwerkingsverband van de transplantatiecentra van acht landen: België, Nederland, Luxemburg, Duitsland, Oostenrijk, Slovenië, Kroatië en Hongarije.
Wachttijd
We kunnen niet bij benadering zeggen hoelang iemand moet wachten op een donorhart. De wachttijd hangt af van verschillende factoren: de beschikbaarheid van een donorhart, de bloedgroep van de ontvanger, de gezondheidstoestand van de patiënt, zijn lengte en gewicht.
Het aantal wachtenden voor harttransplantatie loopt op. In 2008 stonden er 43 mensen op de wachtlijst voor harttransplantatie in België, in 2022 waren dat er 115. Ook de wachttijden voor een donorhart lopen de laatste jaren op. Het is geen uitzondering dat mensen 2 tot 2,5 jaar moeten wachten voor er zich een donorhart aandient.
Zodra een geschikt donororgaan beschikbaar is, wordt de transplantcoördinator van het ziekenhuis op de hoogte gebracht en kunnen we de transplantatie plannen.
Anonimiteit
In België gebeurt orgaandonatie anoniem. Dat is bij wet vastgelegd.
- De ontvanger krijgt geen informatie over de donor, zijn herkomst, leeftijd of geslacht.
- De nabestaanden van de donor krijgen geen informatie over de ontvanger. De transplantatiecoördinator vertelt hen wel welke organen werden gebruikt.