- Operatie
- Chemotherapie
- Radiotherapie of bestraling
- Immunotherapie
- Doelgerichte therapie
- Stamceltransplantatie
- Klinische studies
- Palliatieve zorg
Operatie
Tumoren worden vaak weggenomen tijdens een operatie. Dat noemen we oncologische heelkunde. Het medisch team beslist op basis van de diagnose en het stadium van de ziekte of een operatie mogelijk is.
In veel gevallen is een operatie een eerste belangrijke stap in een kankerbehandeling. Maar ze kan ook worden uitgevoerd na chemotherapie of na een gecombineerde behandeling met chemo- en radiotherapie. Die voorbehandelingen met bestralingen of medicatie dienen om de tumor eerst te verkleinen zodat de operatie minder ingrijpend is.
Gespecialiseerde chirurgen
In het UZ Gent werken hoogopgeleide chirurgen die zich gespecialiseerd hebben in de behandeling van kanker. Oncologische operaties moeten zorgvuldig uitgevoerd worden en expertise is hierbij van groot belang. De chirurgen werken nauw samen met andere artsen zoals plastisch chirurgen (bv. bij reconstructies na de wegname van een tumor), oncologen, radiotherapeuten, radiologen en andere artsen. Het oncologisch chirurgisch team heeft een uitgebreide expertise om zowel veelvoorkomende kankers als zeldzame en complexe tumoren te behandelen.
Chemotherapie
Bij chemotherapie of behandeling met cytostatica krijgen patiënten een of meerdere geneesmiddelen. Die kunnen zowel intraveneus (via een baxter of infuus) als in tabletten (oraal) toegediend worden. Chemotherapie is altijd een behandeling op maat van de patiënt.
Doel
Het doel van chemotherapie is de groei van de kankercellen te stoppen of af te remmen. Het is een systemische behandeling. Dat wil zeggen dat de medicatie zijn werk doet in het volledige lichaam. Chemotherapie werkt dus ook in op gezonde cellen. Daardoor kunnen er bijwerkingen optreden zoals haarverlies, misselijkheid en diarree. De laatste jaren hebben we wel grote vooruitgang geboekt in de behandeling van die bijwerkingen.
Bereiding in de ziekenhuisapotheek
Chemotherapie wordt klaargemaakt in de ziekenhuisapotheek. Dat gebeurt volgens strenge regels. Elke bereiding wordt gecontroleerd door een ziekenhuisapotheker zodat u steeds een steriele en correct samengestelde bereiding toegediend krijgt.
Bestrijding van bijwerkingen
Gespecialiseerde verpleegkundigen volgen de klachten van de patiënten op de voet zodat we behandelingen tijdig kunnen bijsturen en bijwerkingen kunnen aanpakken. Patiënten krijgen onder andere ijshandschoenen en –slippers om tintelingen in vingers en voeten tijdens de chemotoediening te beperken. In sommige gevallen is ook hoofdhuidkoeling tegen haarverlies mogelijk.
In de infofolders voor patiënten leest u meer over de mogelijke bijwerkingen bij specifieke chemobehandelingen. Bespreek de bijwerkingen altijd met uw arts of verpleegkundige zodat ze ze kunnen behandelen of verlichten.
Radiotherapie of bestraling
Bij radiotherapie worden patiënten met ioniserende stralen behandeld. Een stralenbundel wordt op de tumor gericht of op de plaats waar die zich bevond (bv. na een operatie). Het doel is om de tumor een zo hoog mogelijke gelijkmatige stralingsdosis te geven en daarbij het omliggende weefsel zo goed mogelijk te sparen. Bestralingen kunnen zowel uitwendig als inwendig toegediend worden. Bij deze laatste vorm wordt de bestralingsbron in de tumor gebracht.
Radiotherapie is uiterst nauwkeurig en er worden zeer hoge eisen gesteld aan de veiligheid en precisie. De dienst Radiotherapie-oncologie van het UZ Gent voert voortdurend klinische studies uit om patiënten de meest innovatieve technieken te kunnen aanbieden. Zo worden bijvoorbeeld vrouwen met borstkanker in buiklig bestraald zodat er minder bijwerkingen optreden en er minder bestralingssessies nodig zijn.
Immunotherapie
Bij immunotherapie wordt het eigen, natuurlijk afweersysteem van de patiënt ingezet om de kanker aan te vallen. Deze behandeling werkt dus niet direct in op de tumor zoals bij chemotherapie het geval is. Dit is een relatief nieuwe behandeling die razendsnel evolueert.
Er bestaan verschillende soorten immunotherapie en er worden voortdurend nieuwe vormen ontwikkeld. Als de immunotherapie aanslaat, blijft de ziekte lange tijd onder controle en zijn er weinig bijwerkingen. Immunotherapie kan nog niet bij alle vormen van kanker toegepast worden
Het UZ Gent en de Universiteit Gent hebben veel ervaring met immunologie en immunotherapie bij kanker. Het Immuno-oncologisch netwerk Gent bundelt die expertise, stimuleert samenwerking rond multidisciplinair onderzoek in dit domein en verspreidt de klinische ervaring met immunotherapie binnen het UZ Gent.
Doelgerichte therapie
Een doelgerichte therapie (target therapie) is een behandeling met medicijnen die de kankergroei blokkeren of de verdere verspreiding van de kanker afremmen. De medicijnen kunnen werken op de buiten- of de binnenkant van de cellen, de zogenaamde monoklonale antilichamen en de small molecules.
In tegenstelling tot chemotherapie werken deze medicijnen op specifieke moleculen die kenmerkend zijn voor de kanker. Hierdoor vallen de bijwerkingen meestal mee en kan de behandeling vaak lange tijd voortgezet worden.
De behandeling kan zowel in tabletten als via een baxter (intraveneus) toegediend worden.
Stamceltransplantatie
Stamceltransplantatie is een behandeling voor aandoeningen met een hoog risico. Het gaat vooral om kwaadaardige hematologische aandoeningen of bloedziekten. Stamceltransplantatie wordt ook bij een aantal vaste tumoren en niet-kwaadaardige hematologische aandoeningen gebruikt.
Bij stamceltransplantatie worden stamcellen van de patiënt zelf (autologe stamceltransplantatie) of van een niet-verwante donor (allogene stamceltransplantatie) ingeplant. Dat gebeurt na een voorbehandeling die bestaat uit chemotherapie, soms in combinatie met radiotherapie (conditionering).
Klinische studies
De dienst Geneesmiddelenonderzoek van het UZ Gent voert klinische studies (fase 0, I en II) uit bij gezonde vrijwilligers en bij patiënten. De dienst draagt zo bij tot de ontwikkeling van nieuwe en betere geneesmiddelen. Het geneesmiddelenonderzoek gebeurt conform de geldende wet- en regelgeving en volgens de hoogste kwaliteitsstandaarden.
Meestal worden patiënten voor klinische studies verwezen via de dienst Medische oncologie, via andere UZ-diensten of via externe verwijzers.
Bent u kankerpatiënt en hebt u interesse om deel te nemen aan een klinische studie, stel dan de vraag aan uw behandelende arts. De arts kan u doorverwijzen als u voor een studie in aanmerking komt.
Palliatieve zorg
Palliatieve zorg is er voor patiënten die niet meer kunnen genezen. Die vorm van zorg wordt ingezet om patiënten zoveel mogelijk levenskwaliteit te geven aan het einde van hun leven en om een waardig afscheid mogelijk te maken.
In het UZ Gent kunnen patiënten opgenomen worden op de Palliatieve eenheid. Het Palliatief support team verstrekt ook palliatieve zorg op andere verpleegafdelingen.