Wat is een aorta-aneurysma?
Een aorta-aneurysma is een abnormale verwijding of zwelling van de aorta. Die ontstaat wanneer de bloeddruk inwerkt op de verzwakte middenlaag van de aortawand.
Zodra de aortadiameter (doorsnede) door deze verwijding meer dan twee keer zo groot is als de oorspronkelijke diameter, spreken we van een aneurysma. Een aneurysma kan geleidelijk groter worden en scheuren (dissectie) of barsten (ruptuur).
Een aneurysma kan zich op elke plaats in de aorta voordoen, maar ook in andere slagaders. De meest voorkomende aneurysma`s bevinden zich in de buikholte (abdominaal aorta-aneurysma - AAA) of in de borstholte (thoracaal aorta-aneurysma - TAA).
Klachten
Het verraderlijke van een aneurysma is dat de patiënt er meestal niets van merkt en dat het per toeval wordt ontdekt. Soms treden wel klachten op zoals:
- kortademigheid (als het aneurysma tegen de luchtpijp drukt)
- heesheid (als het aneurysma op de zenuw voor het strottenhoofd drukt)
- slikproblemen (als het aneurysma tegen de slokdarm duwt)
- pijn in de rug
- plotse koude, pijn of gevoelloosheid in voet of been
Oorzaken
Een aneurysma ontstaat door factoren die de elasticiteit en toestand van de aortawand negatief beïnvloeden. Het gaat daarbij om:
- slagaderverkalking door onder andere een langdurige hoge bloeddruk, roken, suikerziekte of verhoogde cholesterol
- erfelijke bindweefselaandoeningen zoals het syndroom van Marfan
- (aangeboren) hartafwijkingen zoals een tweeslippige aortaklep (in plaats van een drieslippige)
- een vernauwing in de aorta (coarctatio aortae)
- voortdurende ontstekingen van de bloedvatwand (vasculitis)
- een infectie (bijvoorbeeld salmonella, hiv)
Behandeling
De behandeling hangt af van de vorm, de grootte en locatie van het aneurysma en van de algemene conditie en leeftijd van de patiënt.
Met medicatie
Meestal wordt begonnen met een medicamenteuze behandeling. Bloeddrukverlagende medicijnen vertragen de groei van het aneurysma en verkleinen de kans op scheuren. Je zal ze mogelijk levenslang moeten innemen. Er zijn verschillende bloeddrukverlagende medicijnen op de markt. Bij aandoeningen van de aorta gebruiken we vaak zogenaamde bètablokkers. Die verlagen niet alleen de bloeddruk, maar ook de hartslag en verlichten zo de druk op de aortawand.
In sommige gevallen volstaat één medicijn niet en moet je een combinatie van medicijnen nemen. Dat verschilt heel sterk van persoon tot persoon. Daarom wordt een behandeling op maat van de patiënt uitgewerkt.
Als aanvulling bij de medicamenteuze behandeling moet je ook bepaalde levensstijladviezen volgen: niet roken, voldoende lichaamsbeweging nemen en kiezen voor een hartvriendelijk dieet.
Met een operatie
Een operatie aan de aorta is niet zonder risico. Ze is meestal aangewezen als de echo of de CT-scan aantoont dat de aorta een doorsnede van 5,5 centimeter of meer heeft of als het aneurysma snel groeit.
Nazorg na chirurgie
De duur van de opname en het herstel zijn afhankelijk van de operatie. Na de ingreep controleren we zorgvuldig het functioneren van je organen (hart, longen, nieren, ruggenmerg enz.). Om de pijn en de bloeddruk onder controle te houden, krijg je verschillende medicijnen. In de acute fase gebeurt dat via een infuus. Zodra het beter gaat, wordt overgeschakeld op pillen.
Welk type operatie je ook ondergaat, levenslange opvolging door de diensten Thoracale en vasculaire heelkunde, Hartchirurgie of Cardiologie blijft in elk geval aangewezen.