Geïnformeerde toestemming
Voor hiv-screening is dezelfde wetgeving van kracht als voor andere labo-aanvragen. De wet stelt dat 'iedere patiënt het recht heeft om geïnformeerd, voorafgaandelijk en vrij toe te stemmen in iedere tussenkomst van de beoefenaar'.
De patiënt heeft dus het recht op informatie en moet zijn toestemming geven. Die toestemming moet niet uitdrukkelijk zijn. Zo kan u aan de patiënt opsommen waarop zal worden getest en kan de hiv-test deel uitmaken van die opsomming. Dat geeft de patiënt de kans om te reageren en dat maakt het voor u als arts ook gemakkelijker om achteraf een diagnose mee te delen.
Vraagt de patiënt om 'te testen op alles', dan impliceert dat een vraag naar soa-testing en hiv-screening.
De diagnose wordt het best mondeling meegedeeld om de mogelijkheid tot vragen en eventuele counseling te vergroten.
Meldingsplicht
Hiv behoort tot de persoonlijke levenssfeer van de patiënt. Hij/zij is dus niet verplicht om zijn/haar seropositiviteit mee te delen aan anderen, ook niet in een medische context. Patiëntenorganisaties en hiv-artsen sporen seropositieve patiënten echter wel aan tot openheid over hun hiv-status naar andere artsen en hulpverleners.
Hiv-positiviteit vormt geen uitzondering op het beroepsgeheim van een arts. Hij/zij mag die status dus niet zomaar meedelen aan collega-artsen of hulpverleners, behalve als dat echt als noodzakelijk wordt beschouwd. Praktische info hierover vindt u op www.levenmethiv.be/praten-over-hiv-disclosure.
Op de website van de Orde der Artsen vindt u ook meer info over het noodgedwongen schenden van beroepsgeheim.
Partnernotificatie
Als arts is het raadzaam uw patiënt te stimuleren om betrokken derden in te lichten over zijn/haar positieve hiv-status. Hij/zij kan (ex-) partners eventueel op een anonieme manier op de hoogte stellen via:
- www.partneralert.be (via een Hiv-referentiecentrum)
- een brief via het Agentschap Zorg en Gezondheid (Word-document)
Testplicht
Niemand kan verplicht worden om zich te laten testen op hiv. De patiënt mag dat steeds weigeren. Vaak zijn angsten en vooroordelen de oorzaak van die weigering. Het is dan ook belangrijk om bij een weigering hiernaar te peilen en eventuele vooroordelen te ontkrachten.
Extra communicatietips leest u o.a. op www.sensoa.be.
Anoniem hiv-testen
Er zijn 2 testcentra waar mensen zich anoniem kunnen laten testen:
- Helpcenter ITG in Antwerpen - Kronenburgstraat 43, 2000 Antwerpen
- Elisacenter in Brussel - Cellebroersstraat 11, 1000 Brussel
Volgende personen kunnen er terecht :
- Migranten uit landen waar hiv veel voorkomt
- Homo- en biseksuele mannen
- Nieuwkomers en mensen die geen toegang hebben tot de reguliere gezondheidszorg
- Mensen die absoluut anoniem willen blijven én een risicocontact hebben gehad
- Klanten van sekswerkers
- Druggebruikers die naalden gebruiken
- Mensen die seksueel risico hebben gelopen (occasionele partners, meerdere partners, partners behorend tot één van de bovenvermelde risicogroepen)