Bij een testistumor is de teelbal opgezet als gevolg van weefselgroei. Tumoren van de teelbal kunnen goedaardig zijn, maar in de meeste gevallen zijn ze kwaadaardig.
Meestal is de opzetting van de teelbal hard en pijnloos, maar er bestaan ook vormen met pijn en met zachte opzetting.
Testistumoren komen voor bij ongeveer 2-3 per 100.000 mannen. Kwaadaardige testistumoren treffen hoofdzakelijk mannen tussen 15 en 35 jaar. Ze komen ook op jongere en oudere leeftijd voor. Bij adolescenten is het de meest voorkomende kwaadaardige aandoening.
Oorzaken
Over de oorzaak van teelbalkanker is nog niet alles bekend. Wel kennen we risicofactoren die de kans op dit type kanker vergroten. De voornaamste en bekendste is cryptorchidie.
Jongens die een crypotrochidie hadden, hebben 4 tot 6 keer meer kans om teelbalkanker te ontwikkelen. Recent onderzoek leert dat het risico daalt als de cryptorchidie op jonge leeftijd werd gecorrigeerd.
Symptomen en diagnose
Teelbalkanker uit zich meestal als een atypische zwelling of verharding van de teelbal. De zwelling of verharding is meestal pijnloos.
Bij vermoeden van een testistumor zal de kinderuroloog een echografisch onderzoek van de balzak doen, om zo de plaats, de grootte en de uitgebreidheid van de eventuele afwijking na te gaan. Daarnaast wordt bloed afgenomen om merkers van teelbaltumoren in het bloed op te sporen.
Types testistumoren
Er bestaan verschillende vormen van testistumoren, die elk uit diverse types van cellen ontstaan. De meest voorkomende vormen (95 procent van alle gevallen) ontstaan uit cellen die een rol spelen in de aanmaak van zaadcellen, de zogenaamde kiemcellen. We onderscheiden verschillende types van kiemceltumoren.
Verder verschillen de types die het vaakst bij kinderen worden aangetroffen van de types die men het vaakst ziet bij adolescenten en volwassenen.
De meest frequente types kiemceltumoren bij kinderen zijn:
- het choriocarcinoom
- het benigne teratoom (een goedaardige tumor)
De meest frequente types kiemceltumoren bij adolescenten en volwassenen zijn:
- het seminoom
- het niet-seminoom
- de gecombineerde tumoren
De types verschillen van elkaar door het groeitempo en de mate waarin zij uitzaaiingen veroorzaken.
Behandeling
In eerste instantie wordt de aangetaste teelbal altijd operatief onderzocht via een insnede in de lies. Tijdens die exploratie wordt een stukje weefsel voor onmiddellijk onderzoek naar het laboratorium voor pathologie gestuurd.
Stelt het labo vast dat het weefsel afkomstig is van een kwaadaardige tumor, dan wordt de teelbal via de liesinsnede verwijderd. Ook de zaadstreng aan de kant van de verwijderde teelbal wordt weggenomen. Of en welke nabehandeling nodig is, hangt af van het type en de uitgebreidheid van de tumor.
Prognose
Over het algemeen kennen testistumoren een heel goede prognose.