Onderzoekers van het UZ Gent en de UGent introduceerden een test die de behandeling verbetert van kinderen met acute lymfatische leukemie (ALL), de meest voorkomende kinderkanker. Prof. Tim Lammens: ‘De test leert ons heel snel of een behandeling al dan niet aanslaat. We passen hem nu toe op alle kinderen met ALL in België. Sinds januari wordt hij ook terugbetaald door het Riziv.’ De test kwam er dankzij de steun van Kom op tegen Kanker en het Kinderkankerfonds.
Stille reactie op de behandeling
In België krijgen jaarlijks 70 kinderen de diagnose van ALL. Een belangrijk onderdeel van de behandeling is het enzym asparaginase. Dat enzym breekt de essentiële bouwstenen van de leukemiecellen af, waardoor de cellen afsterven en verdwijnen.
15 procent van de kinderen ontwikkelt een allergische reactie op de behandeling en maakt anti-asparaginase-antilichamen aan. Die antilichamen blokkeren de werking van asparaginase. Kinderhemato-oncoloog Veerle Mondelaers legt uit: ‘Meestal is de reactie duidelijk door typische allergiesymptomen, maar bij een derde van deze kinderen gebeurt de reactie zonder meer. Bij hen slaat de behandeling niet aan, maar zonder test zouden we het niet opmerken.’
Voor elk kind de juiste behandeling
Wanneer de test aantoont dat het kind slecht reageert op de behandeling, past de arts de behandeling aan met een andere soort asparaginase. Dr. Mondelaers: ‘Om de overlevingskansen van kinderen met ALL te vergroten, willen we voor elk kind de juiste behandeling. Deze test zorgt ervoor dat we de behandeling sneller kunnen bijsturen indien nodig.’
Van ontwikkeling naar terugbetaling
In 2013 startte een team in het UZ Gent o.l.v. dr. Veerle Mondelaers, prof. Barbara De Moerloose en prof. Tim Lammens een nationaal onderzoek om de werking van asparaginase beter te begrijpen. Alle kinderen die sinds 2014 de diagnose van ALL kregen, stonden tijdens hun behandeling met asparaginase een bloedstaal af voor een test in het labo van het UZ Gent.
Dankzij de publicatie van de onderzoeksresultaten in het British Journal of Hematology betaalt het Riziv de test nu terug sinds 1 januari 2023.
Financiële ondersteuning
Prof. Lammens: ‘Het onderzoek was enkel mogelijk dankzij de financiële steun van Kom op tegen Kanker, het Kinderkankerfonds en het UZ Gent. Zij dragen in grote mate bij aan de zoektocht naar betere behandelingen voor kinderen met kanker.’
Verder onderzoek
‘Met de ontwikkeling van de test zetten we een belangrijke stap in de verbetering van de ALL-behandeling,’ vervolgt prof. Lammens. ‘Maar we zijn er nog niet. Waarom maken bepaalde kinderen antistoffen aan en andere niet? Vinden we asparaginase-enzymen met minder kans op een allergische reactie? Die vragen hopen we de komende jaren ook te beantwoorden.’
